Ομιλία της Υπουργού Συγκοινωνιών και Έργων για την έγκριση του νέου φορολογικού πλαισίου για την κυπριακή εμπορική ναυτιλία

Ομιλία της Υπουργού Συγκοινωνιών και Έργων κας Ερατώς Κοζάκου-Μαρκουλλή σε συνέντευξη Τύπου με θέμα την έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή του νέου φορολογικού πλαισίου για την κυπριακή εμπορική ναυτιλία
30/03/2010




Η κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας χαιρετίζει με ιδιαίτερη ικανοποίηση την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της 24ης Μαρτίου με την οποία εγκρίθηκε το νέο φορολογικό πλαίσιο για την κυπριακή εμπορική ναυτιλία, το οποίο χαρακτηρίζεται πλέον ως συμβατό με τις κοινοτικές κατευθυντήριες γραμμές για κρατικές ενισχύσεις στον τομέα των θαλάσσιων μεταφορών.

Το νέο φορολογικό πλαίσιο έχει τη μορφή νομοσχεδίου τιτλοφορούμενου “Ο περί Εμπορικής Ναυτιλίας (Τέλη και Φορολογικές Διατάξεις) Νόμος του 2010” και αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή των Αντιπροσώπων για ψήφιση τις αμέσως προσεχείς εβδομάδες.

Πρωταρχικός στόχος του εγκεκριμένου πλαισίου είναι να εναρμονιστούν με το κοινοτικό κεκτημένο τα δυο υπάρχοντα κυπριακά Σχέδια κρατικών ενισχύσεων στο τομέα της ναυτιλίας, δηλαδή της φορολογικής ελάφρυνσης για τους πλοιοκτήτες πλοίων εγγεγραμμένων στο Κυπριακό Νηολόγιο (που ισχύει ουσιαστικά από το 1963) και για τις πλοιοδιαχειρίστριες εταιρείες που εδρεύουν στην Κύπρο (που ισχύει από το 1999). Ταυτόχρονα, το νέο εγκεκριμένο πλαίσιο εισάγει δύο άλλα νέα Σχέδια κρατικών ενισχύσεων, και αυτά πλήρως εναρμονισμένα με το ισχύον κοινοτικό κεκτημένο: ένα για τους πλοιοκτήτες αλλοδαπών πλοίων και ένα για τους ναυλωτές πλοίων.

Ευρύτεροι στόχοι του νομοσχεδίου είναι η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των πλοιοκτητών και των φορέων εκμετάλλευσης πλοίων (ναυλωτών και διαχειριστών πλοίων) της ΕΕ, η διατήρηση των θέσεων απασχόλησης και της ναυτικής εμπειρογνωμοσύνης, η υποστήριξη της ανάπτυξης της ναυτιλιακής οικονομίας, η δημιουργία κινήτρων για την απασχόληση ναυτικών από την ΕΕ, η νηολόγηση των πλοίων σε νηολόγια της ΕΕ και η συμβολή στη σύνδεση των ναυτιλιακών οικονομιών των κρατών μελών της ΕΕ με παράλληλη διατήρηση της συνολικής ανταγωνιστικότητας του τομέα.

Ειδικότερα, το κυπριακό καθεστώς φορολόγησης χωρητικότητας θα ενθαρρύνει την εγγραφή ή επανεγγραφή πλοίων σε νηολόγια της ΕΕ και θα δώσει ώθηση στον ναυτιλιακό κλάδο, ιδίως όσον αφορά τις υπηρεσίες διαχείρισης πλοίων, συμβάλλοντας κατά τον τρόπο αυτό στη δημιουργία ενός ασφαλούς, αποτελεσματικού, σίγουρου και φιλικού προς το περιβάλλον τομέα θαλάσσιων μεταφορών. Συγκεκριμένα, με την εφαρμογή του νέου καθεστώτος γίνεται εφικτή η προέκταση της κοινοτικής ναυτιλιακής πολιτικής για την ενίσχυση της ασφάλειας στη ναυσιπλοΐα σε μη κοινοτικά πλοία. Ουσιαστικά αναγνωρίζεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι οι ναυτιλιακές δραστηριότητες που ευδοκιμούν στη Κύπρο, ιδιαίτερα η πλοιοδιαχείριση, διασφαλίζουν την εφαρμογή του κοινοτικού κεκτημένου, ιδιαίτερα των υψηλών επιπέδων ασφάλειας σε πλοία ανεξαρτήτως σημαίας. Συνεπώς, η Κύπρος εξελίσσεται σε εκφραστή των ποιοτικών προτύπων και των υψηλών επιπέδων ασφάλειας που χαρακτηρίζουν την ευρωπαϊκή ναυτιλιακή πολιτική, στα μη κοινοτικά πλοία εκτός της επικράτειας της ΕΕ.

Η απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αποτελεί το επιστέγασμα πολύχρονης συντονισμένης προσπάθειας και στενής συνεργασίας των αρμόδιων κρατικών υπηρεσιών με τους εκπροσώπους της ναυτιλιακής βιομηχανίας. Συγκεκριμένα, η Ομάδα Εργασίας-Διαπραγμάτευσης για τις Κρατικές Ενισχύσεις στον τομέα της Εμπορικής Ναυτιλίας (Task Force), που είχε συσταθεί με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου το 2007, εκπλήρωσε με απόλυτη επιτυχία την αποστολή της αφού κατόρθωσε, μέσα από συντονισμένες ενέργειες σε όλα τα επίπεδα, να πείσει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την συμβολή και το ρόλο που διαδραματίζει η κυπριακή ναυτιλία στην αποτελεσματική εφαρμογή της κοινοτικής ναυτιλιακής πολιτικής. Το γεγονός αυτό αποδεικνύει περίτρανα ότι η αγαστή συνεργασία του δημόσιου με τον ιδιωτικό τομέα μπορεί να επιφέρει αναντίλεκτα θετικά αποτελέσματα για το καλό του τόπου.

Θα ήθελα να εκφράσω τα θερμά μου συγχαρητήρια σε όλους τους συντελεστές της μαραθώνιας αυτής προσπάθειας που βρίσκονται σήμερα μαζί μας και συγκεκριμένα στον Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου Συγκοινωνιών και Έργων κ. Μάκη Κωνσταντινίδη, στους εκπροσώπους του Τμήματος Εμπορικής Ναυτιλίας, της Νομικής Υπηρεσίας, του Υπουργείου Οικονομικών, του Τμήματος Εσωτερικών Προσόδων, του Εφόρου Ελέγχου Κρατικών Ενισχύσεων, του Κυπριακού Ναυτιλιακού Επιμελητηρίου και της Κυπριακής Ένωσης Πλοιοκτητών που εργάστηκαν σκληρά τα τελευταία χρόνια για να γίνει κατορθωτή η σπουδαία αυτή επιτυχία. Τα εύσημα ανήκουν επίσης στους προκατόχους μου Υπουργούς Συγκοινωνιών και Έργων των τελευταίων 10 χρόνων (κ. Νεοφύτου, κ. Καζαμία, κ. Θράσου, κα. Μαλακτού-Παμπαλλή και κ. Νικολαϊδη) των οποίων η πολιτική καθοδήγηση και οι επαφές με τους εκάστοτε Ευρωπαίους Επιτρόπους Μεταφορών απέφεραν καρπούς. Εκφράζω επίσης τις ευχαριστίες μου τόσο στον πρώην Υπουργό Οικονομικών κ. Μιχάλη Σαρρή όσο και στον νυν Υπουργό Οικονομικών κ. Χαρίλαο Σταυράκη, καθώς και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ιδιαίτερα στους πρώην Επίτροπους Μεταφορών κ.κ. Jacques Barrot και Antonio Tajani, στον πρώην Επίτροπο κ. Μάρκο Κυπριανού και τη νυν Επίτροπο κα. Ανδρούλλα Βασιλείου, των οποίων η συμβολή στην επιτυχή κατάληξη του δύσκολου εγχειρήματος μας ήταν ιδιαίτερα σημαντική.

Η εμπορική ναυτιλία είναι ένας τομέας για τον οποίο η Κύπρος αισθάνεται πραγματικά υπερήφανη. Η εμπορική ναυτιλία αποτελεί ανεκτίμητης αξίας πλεονέκτημα για την Κύπρο με σημαντικές πολιτικές και οικονομικές προεκτάσεις. Ως γνωστό, η χώρα μας, με μια μακραίωνη ναυτιλιακή παράδοση, διαδραματίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στη διεθνή ναυτιλιακή σκηνή κατέχοντας την 3η θέση στην ΕΕ και την 10η στον κόσμο, ενώ κατέχει τα σκήπτρα ως κέντρο διαχείρισης πλοίων τρίτων χωρών στην Ευρώπη. Για ένα κράτος του μεγέθους της Κύπρου αποτελεί πραγματικά άθλο το γεγονός ότι η κυπριακή σημαία κυματίζει σε πέραν των 1000 ποντοπόρων πλοίων, ολικής χωρητικότητας 20 εκατομμυρίων τόνων, σε ολόκληρη την υφήλιο. Τούτο από μόνο του αλλά και σε συνδυασμό με την έντονη και δραστήρια συμμετοχή της Κύπρου στα διεθνή ναυτιλιακά δρώμενα έχουν ως αποτέλεσμα την ενίσχυση της κρατικής οντότητας και του κύρους της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Παράλληλα, η Κύπρος έχει εδραιωθεί ως ένα ποιοτικό νηολόγιο αφού πέρα από την αποτελεσματική εφαρμογή των διεθνών προτύπων ασφάλειας και προστασίας του περιβάλλοντος, η χώρα μας συμπεριλαμβάνεται στη Λευκή Λίστα του Μνημονίου Συνεννόησης των Παρισίων και του Μνημονίου Συνεννόησης του Τόκιο για τον έλεγχο πλοίων από τα κράτη λιμένα. Έχει επίσης αφαιρεθεί από τη Λίστα Προτεραιότητας Ελέγχου της Ακτοφυλακής των Η.Π.Α.

Η σημαντικότητα της ναυτιλίας για την Κύπρο και η αξιοσημείωτη συμβολή του τομέα στην κυπριακή οικονομία (αγγίζει το 5% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος, σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας) πρέπει να διαφυλαχθούν ως κόρη οφθαλμού. Η απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία ουσιαστικά δίνει τη δυνατότητα παροχής κρατικών ενισχύσεων στους πλοιοκτήτες κυπριακών πλοίων εγγεγραμμένων στο Κυπριακό Νηολόγιο, στις πλοιοδιαχειρίστριες εταιρείες που εδρεύουν στην Κύπρο, στους πλοιοκτήτες αλλοδαπών πλοίων και στους ναυλωτές πλοίων, δημιουργεί κλίμα σταθερότητας και διασφαλίζει το μέλλον των εταιρειών αυτών στην Κύπρο. Επιπρόσθετα δημιουργούνται νέες προϋποθέσεις για βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της κυπριακής ναυτιλίας και γενικότερα για την προβολή της Κύπρου ως ένα ναυτιλιακό κέντρο με ένα υψηλής στάθμης σύμπλεγμα εξειδικευμένων ναυτιλιακών δραστηριοτήτων.

Τα κυριότερα χαρακτηριστικά του νέου φορολογικού πλαισίου επικεντρώνονται στο γεγονός ότι:

(α) Εγκρίνεται για πρώτη φορά για κράτος μέλος της ΕΕ, και μάλιστα για κράτος με ανοικτό νηολόγιο, το σύστημα του απλοποιημένου φόρου χωρητικότητας. Η μέθοδος φορολόγησης με ετήσιο φόρο χωρητικότητας, αντί του κανονικού εταιρικού φόρου, αποτελεί σύστημα που υιοθετούν πλέον σχεδόν όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ και είναι αποδεκτό από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αφού ένα τέτοιο σύστημα υποστηρίζει την ανταγωνιστικότητα και ανάπτυξη της ευρωπαϊκής ναυτιλίας. Το σύστημα όμως που εγκρίθηκε για τη Κύπρο διαφέρει από όλα τα άλλα εγκεκριμένα συστήματα κρατών μελών τα οποία έχουν ως βάση την έννοια του θεωρητικού κέρδους ανά μονάδα χωρητικότητας, το οποίο φορολογείται με τον κανονικό εταιρικό φορολογικό συντελεστή. Το αντικείμενο του φόρου φορολογείται πλέον με βάση την καθαρή χωρητικότητα των πλοίων.

(β) Με εξαίρεση τους πλοιοκτήτες κυπριακών πλοίων, οι οποίοι θα εξακολουθούν να φορολογούνται αυτόματα με φόρο χωρητικότητας, οι επιλέξιμοι πλοιοκτήτες αλλοδαπών πλοίων, ναυλωτές και πλοιοδιαχειριστές θα υπόκεινται στο σύστημα του ετήσιου φόρου χωρητικότητας κατόπιν ρητής επιλογής τους.

(γ) Εντάσσονται στο σύστημα φόρου χωρητικότητας μόνον τα επιλέξιμα πλοία που απασχολούνται σε διεθνείς θαλάσσιες μεταφορές καθώς και η δραστηριότητα πλοιοδιαχείρισης. Επιλέξιμες δραστηριότητες για ένταξη στο σύστημα φόρου χωρητικότητας αποτελούν επίσης και οι εργασίες ρυμούλκησης, βυθοκόρησης και τοποθέτησης υποθαλάσσιων καλωδίων.

Συνοψίζοντας, θα ήθελα να υπογραμμίσω ότι τα μέτρα αυτά έρχονται να τονώσουν την κυπριακή ναυτιλία και την εθνική οικονομία σε μια περίοδο που η διεθνής ναυτιλία επηρεάζεται σοβαρά από τη συνεχιζόμενη σοβαρή διεθνή οικονομική κρίση. Υπολογίζεται ότι το νέο φορολογικό πλαίσιο της Κύπρου θα αξιοποιηθεί από μεγάλο αριθμό ναυτιλιακών εταιρειών που εδρεύουν ή αναμένεται να εγκατασταθούν στη Κύπρο. Το νέο αυτό φορολογικό πλαίσιο, το οποίο έχει εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για μια δεκαετία, δηλαδή μέχρι τον Δεκέμβριο του 2019 και με δυνατότητα παράτασης για άλλα 10 χρόνια, αναμένεται να συμβάλει στην σταθερότητα και περαιτέρω βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της κυπριακής ναυτιλιακής βιομηχανίας και να εισάξει κίνητρα για νέες ναυτιλιακές δραστηριότητες, ενώ παράλληλα θα διευρύνει την εφαρμογή της ευρωπαϊκής ναυτιλιακής πολιτικής πέρα από τα σύνορα της ΕΕ.

Η Κυβέρνηση του Προέδρου Δημήτρη Χριστόφια έχει εντάξει την προσπάθεια συνεχούς ανάπτυξης της εμπορικής ναυτιλίας εντός των βασικών προτεραιοτήτων της και συνεπώς θα ήθελα να διαβεβαιώσω τους φίλους και συνεργάτες της ναυτιλιακής βιομηχανίας ότι το Υπουργείο Συγκοινωνιών και Έργων θα βρίσκεται συνέχεια στο πλευρό τους και θα καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια αξιοποίησης της απόφασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προσελκύοντας νέες ναυτιλιακές εταιρείες στη Κύπρο, αλλά και περισσότερα ποιοτικά πλοία στο κυπριακό νηολόγιο. Στόχος μας είναι η Κυπριακή Δημοκρατία όχι μόνο να διατηρήσει τον εξέχοντα της ρόλο στην παγκόσμια ναυτιλία, αλλά και να τον αναπτύξει και αναβαθμίσει ακόμη περισσότερο.

Σας ευχαριστώ για το ενδιαφέρον σας για την εμπορική ναυτιλία και ελπίζω να συνεχίσει να προβάλλεται ο σημαντικός αυτός τομέας της κυπριακής οικονομίας από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης όπως του αξίζει.